De Kapeltuin Breda

Het ontstaan en een terugblik op de Kapeltuin

Het Landje van God

Begin 2012 leest Freek van Ommeren in het blad "Groei & Bloei"een artikel over "Landje van de Boer". Ooit was er in de buurt van Haarlem de bloeiende kwekerij van de gebroeders De Boer. Toen de laatste broer in 2006 overleed, was het terrein verwaarloosd en vervallen. Een drietal tuiniers heeft toen het initiatief genomen deze grond aan te kopen en om te toveren tot een voor het publiek toegankelijke ecologische proeftuin.

Geïnspireerd door het lezen van dit artikel rijpt de gedachte dat het braakliggende terrein grenzend aan de Kapel van Gageldonk in het midden van de Bredase woonwijk Haagse Beemden zich heel goed zou lenen voor een vergelijkbaar project.

Samen met buurtgenoot Martha IJzerman benadert Freek van Ommeren de wijkkrant "Haagse Beemden Nieuws" voor een oproep. In augustus 2012 verschijnt een artikel met als titel "Handjes gezocht voor het Landje van God", hiermee knipogend naar zowel "Het landje van de Boer" als de Kapel . Het idee valt in goede aarde. Er reageren ruim 30 mensen.

Nu is het zaak toestemming te krijgen van de eigenaren. Deels blijkt het perceel toe te behoren aan monumentenvereniging Hendrick de Keyser, deels aan de gemeente Breda. Beide partijen gaan akkoord. Met de gemeente wordt een zogenaamde "wijkdeal" gesloten, waarbij de grond gebruikt mag worden in ruil voor het onderhoud. Met Vereniging Hendrick de Keyser wordt een symbolische huurprijs van €10,00 per maand afgesproken.

Oprichting vereniging

17 november 2012 is besloten een onderhandse vereniging op te richten.
3 april 2013 is de vereniging officieel opgericht.

De gemeente opent eind 2012 een "stadslandbouwloket"ter ondersteuning van stadslandbouwprojecten. De tuin past perfect in dat plaatje en de inmiddels opgerichte vereniging "De Kapeltuin Breda" meldt zich als eerste aan . De vereniging telt ongeveer 25 leden en het bestuur bestaat uit Freek van Ommeren (voorzitter), Martha IJzerman (secretaris), Hans van Leeuwen (penningmeester), Erik Bekker (jurist)en Kees van Rhijn (algemeen bestuurslid). De Kapeltuin maakt een vliegende start.

De ontwikkelingen in 2013

Zaterdag 27 april vindt een officiële presentatie van de tuin plaats tijdens de eerste landelijke dag van de stadslandbouw . Er komen veel belangstellenden op af waaronder ook stadsdichter Kees van Meel en zangeres Deborah Jacobs. Zij treden spontaan op, wat de dag een cultureel tintje geeft.

In juli wordt een waterbron geslagen door een bekende van Sander van de Haar. Daarna wordt een via Kees van Rhijn gekregen oude pomp door Jacques Blankers gerepareerd en geplaatst. De tuin is opgedeeld in een aantal vakken en wordt door diverse mensen beplant met willekeurige gewassen en vooral onkruidvrij gehouden. Favoriet is de pompoenplant. Er is nog geen duidelijke indeling van de tuin.

Op 22 september wordt het eerste Oogstfeest georganiseerd. De opening vindt plaats in de kapel. Vanaf het eerste begin is er een prettig contact tussen tuin en kapel. Het welkomstwoord wordt gedaan door Peter van de Steenoven van de Kapeltuin en pastor Frans Verkleij van de Augustinusparochie. De muziek wordt dit jaar verzorgd door zanger en performer Martin Peulen en accordeonist Jaap Posthumus. De pomp wordt ritueel ingezegend door kunstenaar Robbert Portier en zanger-dichter Niels Landstra. Firma Groenrijk uit Prinsenbeek demonstreert hoe je prachtige bloemstukken kunt maken met pompoenen. De pachters van “Heerlijkheid Burgst” w.o. de Kleine Hoeve hebben een kraam met groenten uit eigen tuin.

Buurtbewoners en andere bezoekers kunnen elkaar onder het genot van hapjes, drankjes en muziek ongedwongen ontmoeten.Verder is er een kraam voor de verkoop van de zelf gekweekte pompoenen. Er is een loterij met mooie prijzen. Je kan meedoen aan het raden van het gewicht van onze "kampioen-pompoen" en zijn er activiteiten voor de kleine medemens. Het eerste Oogstfeest in de Kapeltuin is een succes en de tuin krijgt hierdoor grote bekendheid in de wijk en verre omstreken.

De ontwikkelingen in 2014

De definitieve indeling van de tuin met een plan van aanpak staan dit jaar centraal . Gekozen wordt voor het aanleggen van een kruisvormig pad met daaromheen een aantal rechthoekige plantvakken. In één van deze vakken wordt een kruidentuin aangelegd in de vorm van een spiraal. Hieraan grenzend wordt onder een oude wilg een zitje gecreëerd. Op 15 maart worden door vrijwilligers van Betrokken Ondernemers Breda een viertal houten plantenbakken en een gedeelte van een bamboe overkoepeling van het kruisvormige pad gerealiseerd.

Aan de deelname aan NL.Doet op 22 maart heeft de Kapeltuin de voltooiing van de bamboe tunnels te danken. In 2014 besluit buurtgenoot en imker Patricia Keijzer bijen te willen houden en er verschijnt vrij snel een bijenstal in de tuin . Dit is een enorme aanwinst. Anne-Marie van de Steenoven volgt een imkercursus en verzorgt daarna samen met Patricia de bijen.

Op zondag 21 september van 14.00 tot 18.00 uur wordt ter afsluiting van het tweede tuinjaar weer een Oogstfeest georganiseerd. De bezoekers worden in de kapel welkom geheten door Wouter de Boer. De muziek wordt dit jaar verzorgd door het trio Kholem met Yvonne Lewin, Joost Tholhuijsen en Yvonne Simjouw. Niels Landstra zingt , zichzelf op gitaar begeleidend en draagt gedichten voor. Er wordt stokbrood gebakken op een kampvuur waarin ook aardappelen uit de tuin worden gepoft.

Er is voor het eerst een springkussen gehuurd, wat een groot succes blijkt te zijn. Er wordt geschminkt , er zijn rondleidingen en poffertjes, koffie/thee met iets lekkers, pompoensoep vers van de tuin, kunst in de kapel en beelden in de tuin en op het water, optredens door diverse artiesten,verkoop van pompoenen en zonnebloemen. Kortom: wederom een groot en geslaagd festijn.

maart 2014 is José Roelands bij het bestuur gekomen. Erik Bekker is wegens drukke bezigheden uit het bestuur gegaan en is "gewoon" lid geworden.

De ontwikkelingen in 2015

Op 1 februari vindt de Inspiratie Dag met Martijn Ballemans van Puur Permacultuur plaats. Hiermee willen we de doelstelling van de tuin en de structuur van de vereniging verhelderen. Gezamenlijk wordt het motto voor de Kapeltuin ontwikkeld: " De Kapeltuin verbindt buurt, natuur en cultuur". Verder worden er werkgroepen gevormd. Het bestuur wordt uitgebreid met 2 leden. 21 maart : NL.Doet/Oranjefonds. Plaatsing van het schapenhek aan de noordkant door leden en vrijwilligers.

Zondag 27 september: Oogstfeest/ Burendag van het Oranjefonds:Welkom in de kapel door Marlies Hermans met muziek van José van Haasteren en Peter Eerhart en gedicht van Niels Landstra. Presentatie door Sabine Bolk, het gehele jaar verbonden aan de Kapeltuin als "Artist in Residence". Zij licht haar project "Hill of Beans"toe, terwijl zij aan haar bonentapijt werkt. BIJ-praten met onze imkers. Onze jongste bezoekers kunnen zich weer uitleven op een springkussen en zich laten schminken. Tijdens een demonstratie wordt getoond hoe winterrogge en vlas worden gedorst.

Honing van eigen bodem , pompoenen en zaden evenals zelf vervaardigde oliën en tincturen van "Witches Brew" ( met kruiden uit de Kapeltuin) worden te koop aangeboden. Er kan gemijmerd worden bij een kampvuur onder het genot van een kom soep of kruidenthee van eigen bodem. Koffie & thee, limonade, koeken, taart, cake, bio-hapjes zijn wederom verkrijgbaar in de koffiestand. Achter de kapel wordt muziek ten gehore gebracht door Zappfinger (Richard van Bemmelen), afgewisseld met gedichten van o.a. Toos van Bemmelen. Accordeonmuziek door Ed Boons is te beluisteren in de tuin. Ook deze afsluiting van het jaar is een groot succes.